Σαλμάν Ρούσντι, Η πόλη της νίκης, εκδ. Ψυχογιός

 

                Η Μπισνάγκα, η πόλη της νίκης, ξεκίνησε να χτίζεται τον 14^ο μεταχριστιανικό αιώνα στην Ινδία. Αυτή η πόλη είναι ο βασικός πρωταγωνιστής στο νέο παραμύθι του Σαλμάν Ρουσντί. Αν βέβαια υποθέσουμε ότι μπορούμε να τοποθετήσουμε στον χωροχρόνο αυτό το γοητευτικό και πολύ ιδιαίτερο ινδικό παραμύθι του φημισμένου συγγραφέα…

Ο Σαλμάν Ρούσντι είναι ένας συγγραφέας που δεν χρειάζεται συστάσεις. Βρετανός, ινδικής καταγωγής, βραβευμένος με το Βραβείο Πούλιτζερ εν έτει 1981 για το γνωστότερο μέχρι σήμερα έργο του, «Τα παιδιά του Μεσονυκτίου». Εντούτοις, ο συγκεκριμένος συγγραφέας έγινε ακόμα πιο γνωστός  μετά από την έκδοση του μυθιστορήματός του με τίτλο  «Σατανικοί Στίχοι» το 1988, ένα έργο ο οποίο προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στον κόσμο του ισλάμ επειδή πραγματεύεται τη ζωή του Προφήτη Μωάμεθ με τρόπο που οι φανατικοί ισλαμιστές θεώρησαν προσβλητικό. Αποτέλεσμα ήταν ο συγγραφέας να δεχτεί δολοφονική επίθεση το 2022 και να επιζήσει αυτής, εμπειρία την οποία κατέγραψε στο δοκίμιό του με τον τίτλο «Μαχαίρι».

Σε όλα τα μυθιστορήματα του Ρούσντι κυριαρχεί ο μαγικός ρεαλισμός. Το ίδιο συμβαίνει και στο καινούριο του αυτό ινδικό παραμύθι, την Πόλη της νίκης. Το βιβλίο αυτό, προσωπικά, μου θύμισε αναγνώσματα όπως τον «Σιντάρτα» του Έσσε, ή το «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» του Νίτσε, έργα στα οποία κυριαρχεί μία ανθρώπινη μορφή ως προφήτης. Αυτά τα έργα επίσης έχουν πολύ έντονο το ανατολικό-ινδικό-μαγικό  στοιχείο, το οποίο κυριαρχεί και στο παρόν πόνημα . Συνάφειες, όμως, στη δομή του έργου ως παραμύθι και στις κάπως υπερραλιστικές αναφορές του μπορεί να βρει κανείς στο έργο αυτό και με τον «Μαγικό αυλό του Μότσαρτ, μία όπερα με έντονο το μυστικιστικό και παραμυθιακό στοιχείο.

Εδώ, κεντρική ηρωίδα είναι μία προφήτισσα που έζησε διακόσια πενήντα χρόνια, μία πολύ ιδιαίτερη γυναίκα ονόματα Πάμπα Καμπάνα. Με τις δικές της οδηγίες δύο αδελφοί θα χτίσουν μία πόλη, η οποία θα γίνει πρότυπο ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε μία εποχή όπου κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να είναι παρά εξαιρετικά πρωτοποριακό. Οι Χούκα και Μπούκα θα είναι οι ιδρυτές της πόλης και ο ένας εκ των δύο θα βασιλέψουν σε αυτήν, ενώ το όνομά της θα της το δώσει ένας Πορτογάλος επισκέπτης, ο Ντομένικο Νούνες. Με αυτόν θα συνδεθεί η Πάμπα, διδάσκοντας την, επίσης πρωτοποριακή ιδέα της σεξουαλικής ελευθεριότητας, μαζί με εκείνη της ισότητας των φύλων. Η ιστορία του βιβλίο είναι, στην ουσία, η ιστορία αυτής της πόλης.

Ο συγγραφέας, όπως και στα υπόλοιπα έργα του, ασχολείται ουσιαστικά με υπαρξιακά ζητήματα στο παρόν έργο και εκθέτει τις απόψεις του σχετικά με την ορθή κοινωνική δομή. Πάνω απ’ όλα όμως, θέτει το ζήτημα της αυτογνωσίας, της ανακάλυψης του αληθινού μας εαυτού, καθώς και του αληθινού νοήματος της ζωής. Το απόσταγμα του έργου του θα μπορούσαμε, ίσως, αν το συνοψίσουμε στο παρακάτω απόσπασμα αποτίμησης της ζωής της Πάμπα Καμπάνα:

«Τίποτα δε διαρκεί, αλλά και τίποτα δεν είναι χωρίς νόημα. Σηκωνόμαστε, πέφτουμε, σηκωνόμαστε πάλι και ξαναπέφτουμε. Συνεχίζουμε. Κι εγώ πέτυχα και απέτυχα επίσης. Ο θάνατος είναι πια κοντά. Στον θάνατο ο θρίαμβος και η αποτυχία συναντιούνται ταπεινά. Μαθαίνουμε πολύ λιγότερα από τη νίκη παρά από την ήττα».