Ένα πολύ ιδιαίτερο πόνημα για τη Μικρασιατική Καταστροφή έφτασε στα χέρια μου, ένα πόνημα το οποίο αποδεικνύει έμπρακτα ότι τόσο η άμεση μαρτυρία για ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, όσο και μία μεταγενέστερη εξιστόρηση για αυτό μπορούν κάλλιστα να συνδυαστούν.
Ο λόγος για το βιβλίο του φιλόλογου και συγγραφέα Δημητρίου Κιουσόπουλου με τίτλο «Η φυγή, Ένας στρατιώτης αφηγείται, Μικρά Ασία Αύγουστος 1922». Ο εν λόγω συγγραφέας γεννήθηκε το 1897 στην Ανδρίτσαινα του νομού Ηλείας και είχε την «ατυχία» να ζήσει όλες τις μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά και την τύχη να πολεμήσει σε αυτές και να καταφέρει να επιζήσει. Ο συγγραφέας, επομένως, έζησε τους Βαλκανικούς πολέμους και τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο από πρώτο χέρι και πολέμησε στην Εκστρατεία στην Ουκρανία και στη Μικρασιατική Εκστρατεία, ενώ βίωσε επιπλέον και τα καταιγιστικά γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και τον τραγικό Ελληνικό Εμφύλιο.
Στα 1972, εν μέσω της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα, ο Κιουσόπουλος, Καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης στην Αθήνα, αποφασίζει να γράψει, με αφορμή την επέτειο των 50 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή τις αναμνήσεις του, σε δεύτερο μεταγενέστερο χρόνο, από το μικρασιατικό μέτωπο τον Αύγουστο του 1922 με μορφή στρατιωτικού ημερολογίου.
Ο συγγραφέας επιλέγει να καταγράψει τότε τα γεγονότα εν είδει ψυχικής κάθαρσης και λύτρωσης για ό,τι φρικτό έζησε στο μέτωπο του πολέμου. Αντιπαραβάλει δε διαρκώς τη μικρασιατική εκστρατεία με ένα αγαπημένο του έργο, στο οποίο βρίσκει πολλές αναλογίες με τη μικρασιατική εκστρατεία, την «Κύρου Ανάβασις» του Ξενοφώντα. Ο συγγραφέας προβαίνει σε πολλές αναφορές στο συγκεκριμένο έργο κατά τη διάρκεια της αφήγησής του.
Οι καταγραφές του παρουσιάζουν όχι την αρχή της μικρασιατικής εκστρατείας, τότε που υπήρχαν ακόμη κάποιες προοπτικές νίκης για τον ελληνικό στρατό, αλλά τη φθίνουσα πορεία της, τότε που η αντίστροφη μέτρηση για το τέλος του μικρασιατικού ελληνισμού είχε ήδη αρχίσει.
Το κείμενό του αποδίδει όλη αυτή την ατμόσφαιρα απαισιοδοξίας και παραίτησης του ελληνικού στρατού, εξ αιτίας της ολοένα και μεγαλύτερης ορμής του εθνικού κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ και της εγκατάλειψης των Ελλήνων από τους ξένους συμμάχους τους.
Ο συγγραφέας δεν διστάζει να καταλογίσει και ευθύνες για την καταστροφή, αν και είναι εξαιρετικά αντικειμενικός και αρνείται να ενταχθεί στα «στρατόπεδα» τόσο των αντιβενιζελικών όσο και των βενιζελικών. Περισσότερο θα λέγαμε ότι παρουσιάζεται ο ίδιος στο έργο ως ένας μετριοπαθής βενιζελικός.
Το έργο του, βαθιά αντιπολεμικό, ανήκει στη σφαίρα τόσο της Λογοτεχνίας, όσο και της Ιστορίας. Και αυτό διότι ο συγγραφέας έζησε από πρώτο χέρι τα περιγραφόμενα γεγονότα, επομένως, αν και η μαρτυρία του μεταπλάστηκε μεν λογοτεχνικά, αποτελεί αναντίρρητα ένα πολύ αξιόλογο ιστορικό ντοκουμέντο για τα τραγικά γεγονότα της εποχής. Ιστορικό ντοκουμέντο, επομένως, με φαιδρές λογοτεχνικές πινελιές αποτελεί το παρόν πόνημα του Κιουσόπουλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.