Μαρίλλη Διαμαντή, Ο επιζών, εκδ. Αγγελάκη

 

 

Μια ζωή με τραγικά γυρίσματα σαν μυθιστόρημα

 

            Πολλές φορές οι προσωπικές οικογενειακές μας ιστορίες, οι ιστορίες των προγόνων μας, είναι τόσο συναρπαστικές που αποδεικνύονται συχνά καλύτερες και από μυθιστόρημα. Αυτό  συμβαίνει στην περίπτωση της Μαρίλλης Διαμαντή και της οικογενειακής της ιστορίας, την οποία και αποφάσισε να μετατρέψει σε ιστορικό-βιογραφικό αφήγημα με τίτλο «Ο επιζών».

Το ιστορικό αυτό αφήγημα αφορά την προσωπική ιστορία του πατέρα της συγγραφέως, του Παύλου Διαμαντή και των αδελφών του, οι οποίοι πολέμησαν στην Εθνική Αντίσταση κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.

Η οικογένεια της συγγραφέως έλκει την καταγωγή της από το χωριό κόμμα του νομού Φθιώτιδος και εκεί διαδραματίζονται τα όσα μας εξιστορεί.

«Ο αγώνας βρισκόταν στο απόγειό του και οι απαιτήσεις ήταν πολλές. Ο χρόνος έτρεχε και τα παιδιά ακολουθούσαν τον δικό τους κώδικα επικοινωνίας με απόλυτη μυστικότητα και ταυτόχρονα αναποτελεσματικά. Τα μηνύματα, τα όπλα, οτιδήποτε κρινόταν αναγκαίο για τον αγώνα, άλλες φορές μεταφερόταν μέσα σ’ ένα καλάθι με φρούτα και ζαρζαβατικά ή σ’ ένα κονσερβοκούτι ανάμεσα σε άλλα τρόφιμα, άλλοτε στο στρίφωμα του παντελονιού,  μέσα σ’ ένα καρβέλι ψωμί… οπουδήποτε. Πολλές φορές η σχολική τσάντα του Παύλου, ανάμεσα στα βιβλία, έκρυβε τέτοια μηνύματα. Και όταν συναντούσε κάποιους στον δρόμο, από ή προς το σχολείο, του έδιναν πακέτα λέγοντάς του φράσεις όπως: «Αυτά να τα πας στο χωριό» ή «Δώσ’τα  στον  αδερφό σου να τα στείλει στους συγγενείς μου στην Αθήνα» ή «Αυτά είναι για το κτήμα». Ήταν φράσεις γνώριμες, συνθηματικές, και ήξερε σε ποιον έπρεπε να δώσει τη σκυτάλη» .

Με τρόπους όπως τον παραπάνω περιγράφει η συγγραφέας την αντιστασιακή δράση του πατέρα της, μαζί με τα αδέλφια του, τον Χρήστο, την Κατίνα, τον Θεόδωρο και τον Ευθύμιο. Ο Παύλος ήταν ο βενιαμίν της οικογένειας και, δυστυχώς, ο μοναδικός που επέζησε από τα παιδιά της οικογένειας που συμμετείχαν στην αντιστασιακή δράση. Ο Παύλος ήταν ακόμη τελειόφοιτος στο σχολείο όταν συνελήφθη, κλείστηκε στα κελιά της Γκεστάπο, βασανίστηκε και, τελικά, οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα, από το οποίο γλίτωσε κυριολεκτικά ως εκ θαύματος. Τα άλλα αδέλφια του, ο Θεόδωρος και ο Ευθύμιος, που οδηγήθηκαν μαζί του στο εκτελεστικό απόσπασμα δεν είχαν την ίδια τύχη… Ο άλλος του αδελφός ο Χρήστος πέθανε επίσης κατά τη διάρκεια της αντιστασιακής του δράσης, ενώ η Κατίνα «έφυγε» το 1944 από το χτικιό στο Νοσοκομείο Σωτηρία. Συνολικά, από τα δώδεκα παιδιά που είχαν αποκτήσει ο Κωνσταντίνος και η Παναγιούλα, οι γονείς του Παύλου, μονάχα τα πέντε έζησαν. Πώς θα αισθανόταν, άραγε, ο Παύλος ως ο μοναδικός επιζών του εκτελεστικού αποσπάσματος; Ιδού τι μας καταθέτει η συγγραφέας:

«Σήμερα καταλαβαίνω ότι ο Παύλος ήταν ένας ήρωας γιατί κατάφερε για τριάντα εφτά ολόκληρα χρόνια να αντέξει μια άλλη μάχη, ένα άλλο βασανιστήριο: να ζει με ενοχές και τύψεις. Να ζει με τον πόνο ότι εκείνος έζησε ενώ οι άλλοι έφυγαν νωρίς».

Ο Παύλος έζησε, επομένως, άλλα τριάντα εφτά ολόκληρα χρόνια μετά από το συμβάν,-«έφυγε», τελικά το 1981-  παντρεύτηκε και έκανε μία κόρη, τη συγγραφέα, η οποία μας αφηγείται την ιστορία του.

Η συγγραφέας στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου της, εξηγεί ότι αποφάσισε να διηγηθεί την εν λόγω ιστορία χάριν της διατήρησης της μνήμης του πατέρα της και της δράσης του, τόσο του ίδιου όσο και των αδελφών του. Αυτός ήταν ο στόχος της.

Η αφήγησή της εξιστορεί συνοπτικά τα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και τα συνδέει με την Ελλάδα και ιδιαίτερα την περιοχή της Λαμίας, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια το πατρικό τους σπίτι στο Κόμμα, στις όχθες του Σπερχειού, χωρίς να λησμονήσει να φιλοτεχνήσει και το πορτρέτο των αδελφών του πατέρα της. Μας δίνει, επίσης, όψεις της ζωής του χωριού πριν από τον πόλεμο, αλλά και κατά τη διάρκειά του.

Το βιβλίο προσφέρει, εν συνόλω, μία καλή ματιά στην καθημερινότητα και τη δύσκολη καθημερινή ζωή των ανθρώπων κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της Εθνικής Αντίστασης.

Η αφήγησή της περιέχει όσες λεπτομέρειες χρειάζεται και δεν πλατειάζει. Μετά από την παράθεση   του επιλόγου ακολουθούν οι βιβλιογραφικές αναφορές, καθώς και ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον φωτογραφικό παράρτημα με φωτογραφίες-ντοκουμέντα από τη ζωή του Παύλου,  καθώς και κάποιες ιδιόχειρες επιστολές και έγγραφα που σχετίζονται με γεγονότα της ζωής του.

Η συγγραφέας Μαρίλλη (Μαρία-Έλλη) Διαμαντή , γεννημένη στην Αθήνα, έχει σπουδάσει Διεθνείς Σχέσεις και εργάζεται στον τομέα των τηλεπικοινωνιών με έμφαση στις Διεθνείς Σχέσεις. Το ιστορικό της αφήγημα «Ο επιζών» είναι το πρώτο βιβλίο που εκδίδει.