«Το «Τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» ήταν ένα σαλούν όπως εκείνα του Φαρ Γουέστ, με ξύλινο πάγκο, λιτή διακόσμηση κι έναν μπάρμαν που υπερηφανευόταν για τις ικανότητές του στην παρασκευή κοκτέιλ και στο σερβίρισμα. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρχαν μερακλήδες μπάρμεν στο Μέμφις. Τον καιρό της Ποτοαπαγόρευσης όσοι μπάρμεν είχαν φαντασία μετακόμισαν στο Παρίσι ή στην Αβάνα».
Σαλούν, επομένως, ήταν το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό, αυτό που δίνει τον τίτλο στο νέο βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου, ένα βιβλίο που αποτελεί ένα μαγικό ταξίδι στο παρελθόν και στην υφήλιο. Ένα ταξίδι σε τρεις εποχές, Μεσοπόλεμος, Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Ψυχρός Πόλεμος και σε τρεις διαφορετικούς τόπους: πρωτίστως στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, αλλά και στην Ελλάδα.
Αυτό που ξεκινά, ουσιαστικά ως παραλήρημα του Κρις Φίλιπς, μετανάστη δεύτερης γενιάς από την Ελλάδα στις ΗΠΑ, εξελίσσεται, εν τέλει, σε μία γνήσια κατάθεση ψυχής, στην αυτοβιογραφία του, αλλά και στην ιστορία της οικογένειάς του. Ο Κρις μας αφηγείται ο ίδιος την ιστορία της οικογένειάς του, από τα παιδιά του Χρήστου Φιλιππόπουλου, του Γιάννη (Τζον) και του Ηλία (Λη) που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ το 1918. Ο Τζον Φίλιπς, όπως μετασχηματίστηκε χάριν συντομίας το επίθετό του, απέκτησε τρία παιδιά, ένα εκ των οποίων είναι ο Κρις που είναι ο αφηγητής στο βιβλίο και ο συγγραφέας της βιογραφίας της οικογένειας. Ο Κρις δούλεψε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Ο Κήρυξ του Μέμφις» και το βιβλίο ξεκινά πρωτίστως με την κατάθεση των εμπειριών του από την εφημερίδα και από την Αμερική του 1968, προτού γίνει αναδρομή σε παλαιότερες εποχές και πιο συγκεκριμένα στον Μεσοπόλεμο και στα νιάτα του Κρις.
Όψεις της καθημερινής ζωής στις ΗΠΑ, αλλά και καθοριστικά ιστορικά ενσταντέ παρουσιάζονται με γλαφυρό και ενίοτε χιουμοριστικό τρόπο στο μυθιστόρημα. Οι ανταγωνισμοί στις ομάδες του μπέιζμπολ. Ο πόλεμος στην Κορέα και το Βιετνάμ. Η δράση της Κου Κλουξ Κλαν. Οι διακρίσεις κατά των Μαύρων στον Νότο. Η ποτοαπαγόρευση και το λαθρεμπόριο των ποτών. Οι μπάντες, η σουίνγκ και η τζαζ μουσική. Το κραχ του 1929. Η ζωή στις Μεγάλες Πεδιάδες και στη Νέα Υόρκη. Το Περλ Χάρμπορ και η μάχη με τους Ιάπωνες στον Ειρηνικό. Το Μέμφις με το ποτάμι του και τον Έλβις. Τις διώξεις των κομμουνιστών και τον Μακαρθισμό. Και ύστερα υπάρχει η άλλη συνισταμένη του βιβλίου: εκείνη του αντίποδα των ΗΠΑ, της Ρωσίας:
«Στο βιβλίο «Αριστερή πλευρίτιδα: αναμνήσεις ενός Αμερικανού Κόκκινου» ο Λη αφηγείται τι συνέβη από το 1918, όταν μετανάστευσε από την Ελλάδα στην Αμερική, μέχρι το 1961, όταν μετανάστευσε από την Αμερική στη Σοβιετική Ένωση. Στη συνέχεια, περιγράφει τα τέσσερα χρόνια που πέρασε στην καινούρια του πατρίδα, την τρίτη κατά σειρά, που, όπως λέει, δεν είναι μόνο η τελευταία αλλά και η καλύτερη».
Ο κομμουνιστής θείος Λη αφηγείται τα ταξίδια του στη Μόσχα τη δεκαετία του 1939, μέχρι την οριστική του μετανάστευση, και καταθέτει την εμπειρία του από το ολοκληρωτικό κομμουνιστικό καθεστώς στη Ρωσία, αλλά και τις διώξεις που υπέστη ως «Κόκκινος» στις ΗΠΑ, παντρεμένος μάλιστα με Ρωσίδα.
Οι Μεγάλες Εκκαθαρίσεις του Στάλιν. Η τρομοκρατία στη χώρα. Τα όμορφα κτίρια, ο πολιτισμός και η μουσική των Ρώσων. Η κατασκοπεία στις ΗΠΑ, οι κοριοί που έμπαιναν παντού και οι ρώσικες μυστικές υπηρεσίες. Η Σιβηρία και τα γκουλάγκ. Ο θάνατος του Στάλιν και του Προκόφιεφ που απεβίωσαν συμπτωματικά την ίδια μέρα, στις 5 Μαρτίου του 1953. Ο ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ. Το σκάνδαλο με τον Δόκτωρ Ζιβάνγκο.
Και συν τοις άλλοις, υπάρχει και η οπτική ενός Έλληνα μέσα σε όλα αυτά, εκείνη του παππού Χρήστου που στέλνει γράμματα από την Ελλάδα στις ΗΠΑ και αφηγείται περιληπτικά τα γεγονότα που συμβαίνουν εκεί, παράλληλα με εκείνα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Η δικτατορία του 1935. Το 1940. Η αμερικανική βοήθεια μετά τον πόλεμο. Το σκάνδαλο Τζον Πολκ. Και άλλα.
Ο τρόπος που η συγγραφέας τα μεταφέρει είναι μοναδικός, με τη λογοτεχνία να πλέκεται αδιαχώριστα από την ιστορία και ιδιαίτερα την ιστορία της καθημερινότητας για τον απλό κόσμο που έζησε στα μέσα του εικοστού αιώνα. Έμφαση δίνεται, επίσης, στην κουλτούρα των πρωταγωνιστών, αλλά και στην ιστορία των ιδεών της εποχής και στις διάφορες όψεις του δημόσιου και του ιδιωτικού βίου.
Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα ακόμη υπέροχο βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου που δεν θα μας απογοητεύσει.



