Θανάσης Διαμαντόπουλος, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πλαστουργός Ιστορίας, ο άνθρωπος, ο θρύλος, το πολιτικό αποτύπωμα, εκδ. Πατάκη

 

Μία άλλη οπτική του μεγάλου πολιτικού άνδρα του εικοστού αιώνα, του Ελευθερίου Βενιζέλου, διαφορετική από τις μέχρι τώρα εκδιδόμενες εγκωμιαστικές θεάσεις του, στις οποίες μας έχουν συνηθίσει οι περισσότεροι ιστορικοί, μας προσφέρει το βιβλίο του πολιτικού ιστορικού επιστήμονα και συγγραφέα Θανάση Διαμαντόπουλου.

Ο εν λόγω συγγραφέας έχει ασχοληθεί πολλάκις στα πονήματά του με την ταραγμένη ελληνική ιστορία των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά και με τις προσωπικότητες που σημάδεψαν την Ελλάδα, όπως ο «Μέγας Κρης», ο εκ Χανίων Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο Κρητικός πολιτικός γεννήθηκε το 1864, απεβίωσε το 1936 και στη διάρκεια του ταραχώδους βίου του κατόρθωσε να καθορίσει τη μοίρα μιας ολόκληρης χώρας.

Η μεγάλη προσφορά του Βενιζέλου στην Ελλάδα είναι, το δίχως άλλο, η επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους, ο εκσυγχρονισμός των θεσμών, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αλλά και η στροφή του έθνους μας προς τη Δύση. Ο Διαμαντόπουλος, όμως, ενώ αναφέρει τα παραπάνω στο βιβλίο του, δεν  μένει, εντούτοις,  μόνο σε αυτά. Αντιθέτως, επικεντρώνεται στην έκθεση άγνωστων, εν πολλοίς, πτυχών της αντιφατικής προσωπικότητας, αλλά και επιλήψιμων πράξεων του μεγάλου ανδρός, οι οποίες στοίχισαν ουκ ολίγα εν τέλει στη χώρα μας.

Κάποιοι θεώρησαν πως το εν λόγω βιβλίο αποτελεί την απομυθοποίηση του μεγάλου αυτού πολιτικού, ο ίδιος, όμως, ο συγγραφέας δεν αποδέχεται τον ρόλο του «απομυθοποιητή»  του Βενιζέλου. Απεναντίας μάλιστα, δίχως να υποτιμά τα θετικά σημεία της διακυβέρνησής του, αποσκοπεί, ωστόσο, στην αποκατάσταση της πραγματικής αλήθειας σχετικά με τα πεπραγμένα του και στην παράθεση νέων στοιχείων σχετικά με τα αυτά, στοιχείων που, για διάφορους λόγους, είτε αποσιωπήθηκαν από τους εγκωμιαστές του, είτε παραχώθηκαν κατά λάθος στο «χρονοντούλαπο της Ιστορίας…».

Πόσοι από εμάς, γνωρίζουν, για παράδειγμα ότι ο Βενιζέλος υπήρξε μέγας ναρκισσιστής ως προσωπικότητα; Όλοι ξέρουν για το περίφημο Ιδιώνυμο που νομιμοποίησε τις διώξεις κατά των κομμουνιστών στη διάρκεια της τελευταίας πρωθυπουργικής  θητείας του, αλλά πόσοι γνωρίζουν για τις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, καθηγητών πανεπιστημίου και τις διώξεις των αντιφρονούντων στις οποίες προέβη ως «αντίποινα» για τα Νοεμβριανά όταν πήρε την εξουσία κατά τη διάρκεια του Εθνικού Διχασμού;

Οπωσδήποτε, τέτοιες θεωρήσεις στην ιστορία είναι απαραίτητες, αφού συμπληρώνουν τις γνώσεις μας και προσφέρουν νέες οπτικές των ήδη χιλιοειπωμένων, πολλές φορές γεγονότων. Ο συγγραφέας, όμως, αναφέρει και άγνωστες δράσεις του Βενιζέλου που υπήρξαν ευεργετικές για τη χώρα μας, όπως, για παράδειγμα την επιτυχημένη ακύρωση του Πρωτοκόλλου Πολίτη-Καλφώφ, το οποίο υπογράφτηκε το 1927, και αν ίσχυε τελικά, θα έδινε δικαιώματα παρεκβάσεων της Βουλγαρίας στα εσωτερικά της Ελλάδος, αφού αναγνώριζε τη βουλγαρική μειονότητα των σλαβόφωνων της Φλώρινας.

Ο  συγγραφέας εκθέτει διεξοδικά τα κίνητρα και τους σκοπούς του σχετικά με τη συγγραφή του εν λόγω πονήματος στην εισαγωγή του βιβλίου του.  Εν συνεχεία εξετάζει το έργο του Βενιζέλου κατά τη διάρκεια όλων των περιόδων που αυτός ηγείτο του κράτους. Και δεν διστάζει, είναι η αλήθεια, να γίνει συχνά αρκετά επικριτικός προς τον μεγάλο πολιτικό άνδρα με την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα.

Από την περίοδο της ανορθωτικής πρώτης πρωθυπουργίας του, μέχρι την ταραγμένη περίοδο του Εθνικού Διχασμού, της Μικρασιατικής Περιπέτειας, της τελευταίας πρωθυπουργίας του και των αποτυχημένων στρατιωτικών πραξικοπημάτων του, ο Διαμαντόπουλος μας προσφέρει μία αναλυτική συμπληρωματική και ανατρεπτική, πολλές φορές, νέα βιογραφία του Χανιώτη πολιτικού που αξίζει να κοσμήσει τη βιβλιοθήκη κάθε εραστή της Ιστορίας και μελετητή της.

Ρίτσαρντ Μπαχ, Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον, εκδ. Διόπτρα

 

 

            Βιβλίο αυτοβελτίωσης; Κλασικό μυθιστόρημα; Συμβολικό και αλληγορικό ανάγνωσμα; Φιλοσοφικό μυθιστόρημα;

            Τι από τα παραπάνω είναι, άραγε, το κλασικό, πολυδιαβασμένο έργο του Αμερικανού συγγραφέα με τις αλλεπάλληλες εκδόσεις και τη μεγάλη και διαρκή αναγνωστική επιτυχία; Και για ποιον ακριβώς λόγο η συγκινητική και αλληγορική ιστορία του-διάσημου πλέον-γλάρου αγαπήθηκε τόσο από το αναγνωστικό κοινό;

Ο Ρίτσαρντ Μπαχ γεννήθηκε το 1936 στις ΗΠΑ και  το βιβλίο του με τίτλο «Ο γλάρος  Ιωνάθαν Λίβινγκστον» είναι, το δίχως άλλο, το γνωστότερο έργο του, το οποίο, όμως, δεν κατάφερε εύκολα να πρωτοεκδώσει το 1970, όπως μας λέει ο ίδιος στον επίλογο της παρούσας ελληνικής έκδοσης του 2015 για την οποία μιλάμε εδώ. Η παρούσα έκδοση έχει το προνόμιο να διαθέτει και το, αγνοημένο και ξεχασμένο για χρόνια ολόκληρα, ακόμη και από τον ίδιο τον συγγραφέα, τέταρτο μέρος του έργου, το οποίο ανακαλύφθηκε από τη γυναίκα του συγγραφέα χωμένο μέσα σε ένα συρτάρι.

Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον συμβολίζει την αιώνια μαθητεία. Την ελευθερία. Την αγάπη για τη γνώση. Την ικανότητά μας να ξεπερνάμε την αποτυχία. Την τόλμη του να ακολουθούμε τα όνειρά μας και να μη δειλιάζουμε ποτέ μπροστά στο άγνωστο. Την ανάγκη μας να ανακαλύπτουμε και να υποστηρίζουμε τα πάθη μας. Την ενσωμάτωση των λαθών μας στη ζωή μας. Την προσαρμοστικότητά μας στις αλλαγές. Την επιλογή μας να διαφέρουμε από το πλήθος και να ζούμε διαφορετικά. Και την αφοσίωσή μας στους στόχους μας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, για όλους αυτούς τους συμβολισμούς που περικλείει ο γλάρος Ιωνάθαν, ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, αγαπήθηκε το βιβλίο αυτό από το αναγνωστικό κοινό.

Ο Γλάρος Ιωνάθαν ήταν ένας γλάρος διαφορετικός, ένας γλάρος αλλιώτικος από τους άλλους, που τόλμησε να ακολουθήσει το πάθος του και να φτάσει τελικά σε αυτό που αποκαλούμε «αυτοπραγμάτωση». Ο γλάρος Ιωνάθαν ήταν γεννημένος για να πετάει. Και, παρά την αποδοκιμασία των ομοίων του, δεν δίστασε να φτάσει πολύ μακριά, να αλλάξει ομάδα μέχρι να πετύχει τους στόχους του. Έγινε μαθητευόμενος σε άλλους, εκπαιδεύτηκε, και στη συνέχεια, έγινε ο ίδιος εκπαιδευτής και εμπνευστής των άλλων.

«… Όποτε και αν του θελήσουμε μπορούμε να ανυψωθούμε στον άνεμο με τις δικές μας φτερούγες και να πετάξουμε». Αυτό, συμπυκνωμένο, είναι το μήνυμα του ελπιδοφόρου αυτού μυθιστορήματος, που χρησιμοποιεί την τεχνική της προσωποποίησης προκειμένου να μας εμπνεύσει να πετάξουμε και εμείς και να μη φοβόμαστε να υλοποιήσουμε ακόμη και τα πιο τρελά μας όνειρα.

Ένα βιβλίο που μπορούμε να διαβάσουμε σε κάθε ηλικία, αλλά και να το ξαναδιαβάσουμε, αφού προσφέρεται, το δίχως άλλο, για πολλαπλές αναγνώσεις.

Σοφία Βοϊκου, Ο κήπος των μικρών θεών, εκδ. Ψυχογιός

 

Η Θεσσαλονίκη, οι Γάλλοι στρατιώτες και ο κόσμος της φωτογραφίας εν μέσω του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου

 

            Με τον κόσμο της φωτογραφίας, αλλά και με τις πληγές όσων συμμετείχαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ασχολείται η Σοφία Βοϊκου στο νέο της μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά και στην Πόλη του Φωτός. Το εν λόγω βιβλίο έχει τίτλο «Ο κήπος των μικρών θεών» και είναι εμπνευσμένο από αληθινές ιστορίες των Γάλλων που συμμετείχαν στο Μακεδονικό Μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος είναι η Εβραία Ραχήλ, γόνος μιας εβραϊκής οικογένειας στη Θεσσαλονίκη με πέντε κορίτσια, η οποία μεγαλώνει κάπως ασυνήθιστα για την εποχή και το φύλο της. Ο πατέρας της, Τζέκο, έχει ατελιέ φωτογραφίας, δεν έχει όμως γιο, έτσι ώστε να του μάθει την τέχνη του. Επομένως, η Ραχήλ, η οποία διαθέτει ταλέντο στη φωτογραφία, είναι εκείνη που προορίζεται να τον διαδεχτεί, αδυνατεί, όμως, να ξεπεράσει τους περιορισμούς που η συντηρητική κοινωνία  της Θεσσαλονίκης θέτει στις γυναίκες.

Όταν ξεσπά ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο γαλλικός στρατός αποβιβάζεται στην πόλη, το 1915, η Θεσσαλονίκη θα μεταμορφωθεί σε μία κοσμοπολίτικη πολιτεία. Η μετοίκηση του Βενιζέλου στην πόλη το 1917, ο Εθνικός Διχασμός, αλλά και η διαβόητη πυρκαγιά θα μεταμορφώσουν περαιτέρω την πόλη οριστικά και αμετάκλητα. Ο όμορφος Στεφάν, Γάλλος στρατιώτης από την Μπουρζ θα γνωρίσει τη Ραχήλ και οι δυο τους θα βιώσουν έναν λανθάνοντα έρωτα.

Ο πόλεμος, όμως, θα φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή του Στεφάν. Θα επιστρέψει στην πατρίδα του κουβαλώντας τις πληγές του πολέμου. Η Ραχήλ, από την άλλη, θα μετακομίσει στη Γαλλία στο πλευρό ενός ανεκτικού συζύγου που θα της επιτρέψει να συνεχίσει να ασχολείται με την τέχνη της. Θα μπορέσουν, άραγε, οι δυο τους να έχουν το κοινό μέλλον που ονειρεύονται;

Η Σοφία Βοϊκου μας ξεναγεί για άλλη μια φορά στην πόλη της, τη Θεσσαλονίκη των αρχών του 20^ου αιώνα, που τόσο καλά τη γνωρίζει και μας την έχει συστήσει επανειλημμένα και σε άλλα βιβλία της, προσφέροντάς μας ένα γοητευτικό οδοιπορικό στην κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη των καφέ σαντάν, των ξένων στρατιωτών, του Διχασμού και του πολέμου. Συγχρόνως μας ευαισθητοποιεί σχετικά με το θέμα των ανθρώπων που τραυματίστηκαν στον πόλεμο και αναγκάστηκαν να αλλάξουν ολόκληρη τη ζωή τους εξ’ αιτίας των τραυματισμών αυτών κατεδαφίζοντας, πολλές φορές, όνειρα μιας ολόκληρης ζωής. Επιπροσθέτως, μας μυεί, σε μία ενδιαφέρουσα σύζευξη με τα παραπάνω,  στον μαγικό κόσμο της φωτογραφίας, και στην τέχνη της όπως ήταν στις αρχές του εικοστού αιώνα, έναν κόσμο που σήμερα δεν υπάρχει πλέον και ανήκει στο παρελθόν.

Αλεχάντρο Παλόμας, Ένας τόπος με τ' όνομά σου, εκδ. opera

 

«Ζωές στις οποίες δεν συμβαίνει τίποτα, μέχρι που μια μέρα συμβαίνουν τα πάντα».

«Η ζωή είναι υπέροχη. Ο κόσμος όχι και τόσο».

 

Όλοι μας είμαστε δεμένοι με τον τόπο στον οποίο ζούμε. Ταυτιζόμαστε με αυτόν, επομένως είναι σαν να του δίνουμε το όνομά μας…

Έτσι ακριβώς αισθάνεται και η εβδομηνταπεντάχρονη Έντιθ, η χήρα με τις έντεκα γάτες, η ηρωίδα στο βιβλίο του Αλεχάντρο Παλόμας. Η Έντιθ είναι απολύτως δεμένη με το ερημικό μέρος στο οποίο κατοικεί. Λατρεύει τη φύση και τα ζώα και από τότε που η κόρη της Βιολέτα έφυγε από το σπίτι και η άρρωστη φίλη της Αντρέα πέθανε, κατοικεί ολομόναχη σε αυτόν τον απομονωμένο οικισμό, με μοναδική συντροφιά τον γείτονά της τον Ίων. Η κόρη της, πάντως, δεν κουράζεται να της προτείνει να φύγει από εκεί και να πάει να κατοικήσει μαζί της για να μην είναι μόνη της.

Ο Ίων, που μετρά πενήντα εννέα έτη ζωής, κάνει μία αρκετά πρωτότυπη δουλειά: είναι κτηνίατρος και φροντιστής ελεφάντων σε ζωολογικό κήπο. Η ζωή του όλη είναι οι ελέφαντες που φροντίζει και ιδιαίτερα η Σούσι, μια ελεφαντίνα με ιστορικό κακομεταχείρισης σε τσίρκο.

Με άξονα αυτούς τους δύο βασικούς χαρακτήρες, ο συγγραφέας από τη Βαρκελώνη συνθέτει ένα ολόκληρο ψηφιδωτό από διαφορετικούς χαρακτήρες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Πρωτίστως οι δύο κεντρικοί ήρωες και η σχέση αγάπης και εμπιστοσύνης που θα καλλιεργήσουν. Ακολούθως η σχέση της Έντιθ με την κόρη της τη Βιολέτα. Και επιπροσθέτως υπάρχει στο μυθιστόρημα η ανατομία μιας σχέσης δύο αδελφών, ενός πατέρα που πεθαίνει όταν ο γιος του βρίσκεται στην τρυφερή ηλικία των επτά ετών και, φυσικά, η σχέση του Ίωνα με την κακοπαθημένη ελεφαντίνα του.

Η γραφή του Παλόμας είναι αρκετά ιδιαίτερη και χαρακτηριστική, χωρίς να μοιάζει με κάποια άλλη που έχουμε κατά νου. Πρόκειται για μία γραφή που ρίχνει το βάρος στην περιγραφή των συναισθημάτων και του ψυχικού κόσμου των ηρώων. Χρησιμοποιεί την πρόζα στο βιβλίο του αρκετά συχνά, χωρίς όμως οι διάλογοι αυτοί να είναι εκτενείς, καθώς και έναν μικροπερίοδο και κοφτό λόγο που καταφέρνει, όμως, να περιγράψει  έξοχα συναισθήματα και  καταστάσεις. Χρησιμοποιείται επίσης η τεχνική της αναδρομής προκειμένου να περιγραφεί το παρελθόν των ηρώων, πάντα σε αντιδιαστολή με το παρόν.

Μέσα από τις σελίδες του μυθιστορήματος φωτίζονται διάφορα θέματα. Η σχέση των γονέων με τα παιδιά τους. Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα. Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Η μοναξιά των ηλικιωμένων. Η φιλία. Η προσφορά στον συνάνθρωπο αλλά και στη φύση και τα ζώα.

Το βιβλίο είναι ιδιαίτερο ακριβώς επειδή η υπόθεσή του είναι ασυνήθιστη και μεγάλο μέρος της διαδραματίζεται σε έναν ζωολογικό κήπο. Πάνω απ’ όλα, το βιβλίο θα μας κάνει να στοχαστούμε πάνω στο τι μας προσφέρει η επαφή με τα ζώα.

 

«Ο ζωολογικός κήπος είναι ένας παράξενος κόσμος, κι όσοι ζούμε μέσα σ’ αυτόν το γνωρίζουμε: ένα είδος πόλης μέσα στην πόλη, στο εσωτερικό της οποίας συμβαίνουν πράγματα που δεν θα τα πίστευε κανείς. Τα ζώα συχνά  σε φέρνουν κοντά σε δικές σου αλήθειες που δεν τις ήξερες, ή που τις είχες ξεχασμένες, κι αυτό δημιουργεί εθισμό, μεγάλο εθισμό. Η Μερ λέει ότι σε όποιον δεν αρέσουν τα ζώα αυτό που δεν του αρέσει στην πραγματικότητα είναι η αλήθεια».

Antony Beevor, Ρωσία 1917-1921, Επανάσταση και Εμφύλιος πόλεμος, εκδ. Γκοβόστη

 

Ό,τι και αν πούμε η αλήθεια είναι ότι ένα τέτοιο πόνημα όπως αυτό για το οποίο θα μιλήσουμε εδώ έλειπε από την ιστοριογραφία. Ο λόγος για το έργο «Ρωσία 1917-1921, Επανάσταση και Εμφύλιος πόλεμος» του γνωστού ιστορικού συγγραφέα από τα πολλά μνημειώδη έργα του σχετικά με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Antony Beevor.

            Ο πασίγνωστος ιστορικός της στρατιωτικής ιστορίας Antony Beevor γεννήθηκε το 1946 στην Αγγλία. Τα πιο δημοφιλή από τα έργα του αφορούν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (Στάλινγκραντ, Βερολίνο: η πτώση 1945, Αρδέννες 1944, D-day: Η απόβαση στη Νορμανδία, Άρνεμ 1944: η τελευταία νίκη των Γερμανών, Κρήτη: η μάχη και η αντίσταση, Ένας συγγραφέας στον πόλεμο: ο Βασίλι Γκρόσμαν με τον Κόκκινο Στρατό κ.α.), αλλά έχει γράψει επίσης και ένα μνημειώδες έργο για τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο του 1936-1939, καθώς και «Το μυστήριο της Όλγας Τσέχοβα, ήταν κατάσκοπος η αγαπημένη ηθοποιός του Χίτλερ;».

            Τώρα επανέρχεται στη ρωσική επανάσταση με ένα έργο 543 σελίδων που περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τον ρωσικό εμφύλιο. Μεγάλη έμφαση δίνεται στην περιγραφή των στρατιωτικών γεγονότων με κάθε λεπτομέρεια-είναι εξάλλου γνωστός ο αναλυτικότατος τρόπος  με τον οποίο ο συγκεκριμένος συγγραφέας περιγράφει τις μάχες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στα προηγούμενα βιβλία του.

            Ένα τέτοιο έργο απουσίαζε από την ιστοριογραφία, τουλάχιστον από αυτή που είναι διαθέσιμη σε ελληνική μετάφραση για τον Έλληνα αναγνώστη. Και είναι επίσης αλήθεια ότι ο ρωσικός εμφύλιος πόλεμος είναι ένα τραγικό γεγονός που στοίχισε τη ζωή σε δώδεκα εκατομμύρια Ρώσους. Πρόκειται για έναν τεράστιο αριθμό νεκρών σε έναν άγνωστο και παραγνωρισμένο, εν πολλοίς εμφύλιο, με πάμπολλες βαρβαρότητες και πολύ μίσος και από τις δύο πλευρές.

            Ο ρωσικός εμφύλιος αναντίρρητα επισκιάστηκε τόσο από το γεγονός ότι έλαβε χώρα μέσα στον -σημαντικότερο από παγκόσμια άποψη- Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και από το γεγονός ότι οι νικητές Μπολσεβίκοι κατόπιν δεν ήθελαν να φανεί πόσο δύσκολη ήταν τελικά η επικράτησή τους στη Ρωσία μετά από την εκδήλωση της Ρωσικής Επανάστασης. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αν δεν είχε συμβεί ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, δεν θα είχε συμβεί και η Ρωσική Επανάσταση και ότι δίχως την τελευταία δεν θα είχε συμβεί φυσικά ποτέ και ο εμφύλιος.

Ο Antony Beevor, όμως, δεν θα αρκεστεί μονάχα σε  μια στείρα και λεπτομερέστατη περιγραφή των σφοδρών στρατιωτικών συγκρούσεων μεταξύ Κόκκινων και Λευκών. Αντιθέτως, θα πιάσει από την αρχή το νήμα της αφήγησης και θα μας περιγράψει με κάθε λεπτομέρεια πως οι Μπολσεβίκοι αναρριχήθηκαν στην εξουσία, πως ακριβώς ξεκίνησε δηλαδή η Ρωσική επανάσταση.

Πέρα από τον Λένιν, τον Τρότσκι, τον Στάλιν και κάποιους γνωστούς μπολσεβίκους, ο αναγνώστης δεν θα γνωρίζει τα πάμπολλα ονόματα των στρατηγών και των στρατιωτικών που πήραν μέρος στις φονικές μάχες. Σίγουρα πάντως, θα τον εκπλήξει το μίσος μεταξύ των αντίπαλων παρατάξεων, τα σκληρά αντίποινα, αλλά και οι αποτρόπαιες εκτελέσεις στις οποίες προέβαιναν και οι δυο πλευρές.

Επίσης, την εποχή αυτή κατά την οποία  η Ρωσία επιτίθεται στην Ουκρανία, θα μας εκπλήξει η παρατήρηση ότι ακόμη και τότε, τόσο η Ουκρανία, όσο η Πολωνία και οι βαλτικές χώρες, είχαν προσπαθήσει να εκμεταλλευθούν την επανάσταση των Μπολσεβίκων προκειμένου να γλιτώσουν από τον σφιχτό ρωσικό εναγκαλισμό και να κερδίσουν την πολυπόθητη ανεξαρτησία τους.