Θανάσης Πέτρου, 1941, Αυστηρά Συσκότισις, εκδ. 'Ίκαρος

 

 

            Τις δουλειές του εικονογράφου, συγγραφέα και απόφοιτου της γαλλικής φιλολογίας Θανάση Πέτρου, τις έχουμε πολλαπλώς ξεχωρίσει, είναι η αλήθεια, τόσο οι ιστορικοί, όσο και οι αναγνώστες κάθε ηλικίας. Οι περισσότερες από αυτές αφορούν τη νεώτερη ιστορία της Ελλάδος. Πράγματι, ο Θανάσης Πέτρου έχει ασχοληθεί επανειλημμένα με ημερομηνίες-ορόσημα για την Ελλάδα, όπως στο κόμιξ «1922  το τέλος ενός ονείρου», όταν έγραψε και εικονογράφησε  για τη μικρασιατική καταστροφή, στο «1923 εχθρική πατρίδα», όταν ανέλυσε τα επακόλουθα στην πολιτική σκηνή της χώρας μας μετά τη μικρασιατική καταστορφή, στο «1936 ετοιμόρροπη δημοκρατία» όταν επικεντρώθηκε στα γεγονότα που οδήγησαν στην επιβολή της μεταξικής δικτατορίας και τώρα στο τελευταίο του πόνημα με τίτλο «1941 αυστηρά συσκότισις» στο οποίο ζουμάρει κατευθείαν στη Θεσσαλονίκη της γερμανικής κατοχής.

            Στο «1941» φεύγει πλέον από τον κόσμο της πρωτεύουσας και επιστρέφει για να περιγράψει τη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη, όπως αυτή ήταν κατά τη διάρκεια μίας από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας της: τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

Ο συγγραφέας και εικονογράφος πιάνει από την αρχή το νήμα της αφήγησης, συγκεκριμένα από το 1937 την εποχή της μεταξικής δικτατορίας και των διώξεων των κομμουνιστών από το καθεστώς. Ο πρωταγωνιστής Γιώργης Αμπατζής είχε διατελέσει φυλακή υπό το μεταξικό καθεστώς, όπως και ο φίλος του ο Γιάννης Οικονόμου. Όταν αποφυλακίζεται βρίσκει δουλειά σε έναν μαραγκό και παντρεύεται τελικά μία χήρα, την Ιουλία, με δύο παιδιά, τον Κωνσταντή και την Ελένη. Σε αυτή την κατάσταση θα τους βρει ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος που θα ξεσπάσει για την Ελλάδα τον δεκαπενταύγουστο  του 1940 με τον τορπιλισμό του καταδρομικού «Έλλης» στο λιμάνι της Τήνου. Ο γιος της Ιουλίας, ο Κωνσταντίνος θα πολεμήσει στο ελληνοϊταλικό μέτωπο και η ζωή των Θεσσαλοκικιών θα αλλάξει άρδην. Θα ακολουθήσει η ελληνική νίκη επί των Ιταλών, αλλά και η ήττα τους από τους συμμάχους των Ιταλών, τους Γερμανούς του Χίτλερ που θα μπουν στη συμπρωτεύουσα στις 9 Απριλίου 1941.

Τότε θα πράγματα θα χειροτερέψουν ακόμη περισσότερο για την οικογένεια του Γιώργη. Ο Κωνσταντίνος, που θα επιστρέψει σώος από το μέτωπο, θα ταχθεί με το μέρος των δωσίλογων, ενώ η Ελένη με το ΕΑΜ στα κρυφά. Τα τρόφιμα θα γίνουν δυσεύρετα, το ίδιο και οι δουλειές και ο κόσμος θα προσπαθήσει να επιβιώσει όπως μπορεί. Όταν, όμως, φύγουν οι Γερμανοί, ένας νέος κίνδυνος θα προκύψει: ο εμφύλιος μεταξύ εκείνων που πήραν το μέρος των κατακτητών και όσων τους αντιστάθηκαν.

Ο Πέτρου περιγράφει με ακραίο ρεαλισμό και παραστατικότητα, τόσο με εικόνες, όσο και με λόγια το κλίμα και τις συνθήκες ζωής των κατοίκων στην κατοχική Θεσσαλονίκη. Μέσω των εικόνων, αλλά και των διαλόγων, ο συγγραφέας-εικονογράφος μας δίνει αρκετές λεπτομέρειες για την κατοχική Θεσσαλονίκη και για τη δύσκολη καθημερινότητα των κατοίκων της. Και, φυσικά, εφόσον πρόκειται για γκράφικ νόβελ, το έργο προορίζεται να διαβαστεί από αναγνώστες κάθε ηλικίας, ακόμη και μεγάλα παιδιά και θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν Ιστορία.

Ο Πέτρου στο τέλος του κόμικ μας υπόσχεται τη συνέχεια, σε ό,τι αφορά τα γεγονότα του εμφυλίου, αφού τερματίζει κάπως απότομα το έργο του. Αν, πάντως, υπάρχει όντως συνέχεια, εμείς ανυπομονούμε να τη διαβάσουμε!