Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης, «Η της πολιτείας δόξα», εκδ. Μίνωας

 

 

            Μία ενδελεχή, διεξοδική και λεπτομερή μελέτη, με άφθονες βιβλιογραφικές αναφορές καταθέτει ο γνωστός ιστορικός του Τμήματος Ιστορίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης, που γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1974. Ο συγγραφέας έχει γράψει ως τώρα πάμπολλες μελέτες σχετικά με την νεώτερη και τη σύγχρονη ελληνική ιστορία και το νέο του πόνημα με τίτλο «Η της πολιτείας δόξα» έρχεται να συμπληρώσει ένα μεγάλο κενό στην ελληνική ιστοριογραφία.

Πράγματι, λίγοι συγγραφείς έχουν  ασχοληθεί ξεχωριστά σε κάποιο πόνημά τους με τον θεσμό της βασιλείας στην Ελλάδα. Η παρούσα μελέτη θα αποβεί εξαιρετικά χρήσιμη στους μελετητές, αφού εξετάζει όλες τις όψεις του φαινομένου, ευθύς από τη γένεση του θεσμού, το 1830, μέχρι και το δημοψήφισμα που κατήργησε τον θεσμό το 1974. Ο συγγραφέας ανατρέχει, επομένως, με κάθε λεπτομέρεια, πάνω από εκατό χρόνια ιστορίας.

Επομένως, πρόκειται για μία ενδελεχής μελέτη που απευθύνεται πρωτίστως σε ιστορικούς και σε σπουδαστές της Ιστορίας, αλλά και, δευτερευόντως, σε κάθε  Έλληνα εραστή της Ιστορίας και βιβλιόφιλο, ο οποίος θέλει να αποκτήσει μία ακόμη ευρύτερη γνώση επί του θεσμού της βασιλείας στη χώρα μας και να εξετάσει τις διάφορες όψεις του, καθώς και την αλληλεπίδρασή του θεσμού με τον πολιτικό κόσμο της εκάστοτε εποχής.

            Στον πρόλογο του βιβλίου του ο συγγραφέας παραδέχεται ότι ο θεσμός της βασιλείας παραμένει ακόμη και σήμερα terra incognita. Πολλές όψεις της παραμένουν ακόμη ανεξερεύνητες και αθέατες στους περισσότερους Έλληνες.

Γιατί η Μεγάλη Βρετανία έχει ακόμη βασιλέα ενώ εμείς όχι; Έχουμε, άραγε, αναρωτηθεί ποτέ γιατί συμβαίνει αυτό; Ο λόγος είναι, όπως μας εξηγεί ο Πλουμίδης στο βιβλίο του, ότι η Μεγάλη Βρετανία δεν υπέστη ποτέ ολοκληρωτική ήττα σε έναν πόλεμο, όπως συνέβη με την Ελλάδα. Επομένως, ο βασιλικός θεσμός στη Μεγάλη Βρετανία δεν είχε τόσο πολλούς λόγους να κατηγορηθεί, όπως συνέβη στην Ελλάδα μετά από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ήταν τελικά οι βασιλείς στη χώρα μας όργανα των ξένων; Γιατί πάντοτε ο θεσμός της βασιλείας χρησιμοποιούταν από τους οπαδούς της βασιλέα ως το αντίδοτο της αναρχίας και της ανάσχεσης του κομμουνισμού; Ποια είναι τα αίτια της επανάστασης του 1843; Ήταν ο Γεώργιος Α΄ καλύτερος διπλωμάτης με τους πολιτικούς από ότι ο Όθωνας; Τι ακριβώς συνέβη τελικά στον Εθνικό Διχασμό; Πώς οδηγηθήκαμε στη δικτατορία του Μεταξά το 1936 και ποιος ο ρόλος του Γεωργίου Β΄ σε αυτήν; Ποια θεωρείται ως η χρυσή περίοδος του βασιλικού θεσμού στην Ελλάδα; Γιατί τελικά τόσο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όσο και ο Γεώργιος Παπανδρέου είχαν, εν τέλει, τεταμένες σχέσεις με τον βασιλέα; Ποιος ο ρόλος του Κωνσταντίνου Β΄ στην πορεία προς την εγκαθίδρυση της χούντας, αλλά και ποιες οι σχέσεις του με αυτήν; Και, τέλος, γιατί τελικά έπεσε η βασιλεία το 1974;

Ο συγγραφέας εξετάζει ενδελεχώς το Αρχείο των Βασιλικών Ανακτόρων, το Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, τα έγγραφα του Foreign Office, τις ανταποκρίσεις του ελληνικού και του ξένου τύπου και πολλές προσωπικές μαρτυρίες προκειμένου να ανασυνθέσει την πλήρη εικόνα του θεσμού με τις πολλαπλές όψεις του.

Δεν μπορούμε, φυσικά, να γνωρίζουμε πως θα συνεχιζόταν η εξέλιξη του βασιλικού θεσμού στη χώρα μας αν δεν είχε γίνει το δημοψήφισμα του 1974 και η συνακόλουθη έξωση του βασιλέα. Μπορούμε, όμως, μέσα από τη μελέτη του παρόντος πονήματος, να αποτιμήσουμε τον ρόλο του βασιλέα στη χώρα μας από το 1830 έως και το 1974.