Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2020

Στέφανος Καβαλλιεράκης, 1814-1821: Η προετοιμασία μιας επανάστασης, εκδ. Μεταίχμιο, 2020, σελ.166


Το πρώτο βιβλίο από την επετειακή σειρά των εκδόσεων Μεταίχμιο για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση το υπογράφει ο Στέφανος Καβαλλιεράκης, ένας νεαρός διδάκτωρ ο οποίος είναι σήμερα Διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών- Ιδρύματος Βούρου Ευταξία.

Το πόνημα αυτό δεν ασχολείται, εντούτοις, με την ίδια καθεαυτό την Ελληνική Επανάσταση, αλλά κυρίως με την προετοιμασία της κατά τα έτη 1814-1821, Μπορεί, επομένως, να διαβαστεί και ως εισαγωγή για όσα βιβλία προτίθεται να ακολουθήσουν στην εν λόγω σειρά.

Η Ελληνική Επανάσταση αποτελεί γεγονός κομβικό, όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο, αφού είναι μία Επανάσταση η οποία διεκδικεί πολλές πρωτιές, όπως μας αναφέρει ο συγγραφέας στον επίλογο του βιβλίου του. Πρόκειται για την πρώτη επανάσταση του 19ου αιώνα και για την πρώτη που αμφισβητεί ευθέως τη συντηρητική τάξη την οποία είχε επιβάλλει το Συνέδριο της Βιέννης το 1814-15. Ακόμη, είναι η πρώτη επανάσταση που πλήττει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και καταλήγει στην απώλεια εδαφών γι' αυτή, καθώς και για την πρώτη εκδήλωση των ορθόδοξων εθνικισμών στα Βαλκάνια. Αυτή η επανάσταση θα αποτελέσει την αφετηρία για να χαραχθούν εκ νέου τα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών, διαδικασία η οποία θα ολοκληρωθεί έναν αιώνα αργότερα.

Ο Σ.Κ. προσδιορίζει, κατ' αρχάς, το πλαίσιο μέσα στο οποίο ανδρώθηκε η ιδέα της επανάστασης, τότε δηλαδή που τα ασφυκτικά για τα μικρά έθνη της Ευρώπης όρια τα είχε θέσει ο Μέτερνιχ και το Συνέδριο της Βιέννης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διατηρηθεί η ειρήνη στην Ευρώπη, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ως το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η παλινόρθωση όμως, την οποία επέβαλε το Συνέδριο, ήταν τελικά η ίδια εκείνη που γέννησε και τους σπόρους της επανάστασης και της αλλαγής.

Στη συνέχεια ο συγγραφέας αποσαφηνίζει τον γενικά λησμονημένο ρόλο που έπαιξε ο Ιωάννης Καποδίστριας ως διπλωμάτης στα ευρωπαϊκά σαλόνια πριν από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης.

Ακολούθως, ερχόμαστε στη Φιλική Εταιρεία και τον ρόλο τον οποίο αυτή έπαιξε στην ένωση των ετερόκλητων ομάδων, οι οποίες αποτελούσαν τον Ελληνισμό κατά τις παραμονές της Επανάστασης. Η συνεισφορά της στον Αγώνα έχει επανεκτιμηθεί και επαναπροσδιοριστεί στις μέρες μας.

Κατόπιν ο συγγραφέας περνά στην κοινωνική διαστρωμάτωση του υπόδουλου ελληνισμού και στα κοινά στοιχεία που είχε, όπως αποδείχτηκε, ο ελληνισμός της διασποράς με τους κατοίκους του ελλαδικού χώρου. Εδώ εξετάζονται οι προεστοί, το Πατριαρχείο και οι Φαναριώτες, ομάδες οι οποίες είχαν την εξουσία πριν από την Επανάσταση.

Τέλος, ο συγγραφέας αναλύει την πολυδιάστατη προσωπικότητα του Κολοκοτρώνη, τη σημαντική συμβολή του στην Επανάσταση και τις ακριβείς συνθήκες που επικρατούσαν κατά το ξέσπασμα της.

Στο σύνολό του, πρόκειται για ένα θαυμάσιο έργο, το οποίο απευθύνεται στο ευρύ αναγνωστικό κοινό και διαβάζεται απνευστί, γραμμένο σε γλώσσα απλή και κατανοητή, συνάμα όμως και με όλη την επιμέλεια και την έρευνα ενός εξειδικευμένου στο αντικείμενό του επιστήμονα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...