Αναστασιούπολη Θράκης

Πρόκειται για έναν από τους πιο όμορφους και μυστηριακούς πρωτοβυζαντινούς χώρους όχι μόνο της Θράκης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Η Αναστασιούπολη, στον νομό Ροδόπης, ιδρύθηκε και πήρε το όνομά της από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Αναστάσιο (491-518μ.Χ.). Χτίστηκε κατά μήκος της τότε Εγνατίας οδού στο σημείο όπου υπήρχε ο σταθμός Stabulo Diomedis, δηλαδή ο Σταύλος του Διομήδη, ο οποίος ήταν γιος του θεού Άρη και βασιλιάς της Θράκης. 
Μετά την καταστροφή της πόλης από τον Βούλγαρο τσάρο Καλογιάννη(1170-1207), τον οποίο οι Βυζαντινοί αποκαλούσαν Σκυλογιάννη για ευνόητους λόγους, ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Γ΄Παλαιολόγος(1328-41) ανοικοδόμησε την κατεστραμμένη πόλη που μετονομάστηκε σε Περιθεώριον. Κάποιοι μελετητές πάντως δεν δέχονται την ταύτιση Αναστασιούπολης-Περιθεώριου.

Η πόλη στα βυζαντινά χρόνια ήταν λιμάνι στον μυχό του Πόρτο Λάγους. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός(527-565) είχε χτίσει τα τείχη της, που σώζονται μισοκατεστραμμένα σήμερα, καθώς και ένα υδραγωγείο. Τείχη έχτισε και ο Ανδρόνικος Β΄Παλαιολόγος (1282-1328), γι' αυτό σε πολλούς πύργους διακρίνουμε το μονόγραμμα των Παλαιολόγων και τα αρχικά από το Ιησούς Χριστός Νικά. Τα τείχη σήμερα καλύπτονται στα περισσότερα σημεία τους από πυκνή βλάστηση, κάτι που κάνει τον χώρο πολύ ιδιαίτερο και μοναδικό στο είδος του κατά την περιήγηση.
ΠΗΓΗ: Νικόλαος Γ. Νικολούδης, Μεσαιωνική Μακεδονία, Θράκη και Μικρά Ασία, προσεγγίσεις και αντιπαραθέσεις βυζαντινών, Σλάβων και Τούρκων, εκδ. Αντ. Σταμούλη