Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2020

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Η λιτανεία, εκδ. Στοχαστής, 2016, σελ.105



 

 "Η λιτανεία" του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη είναι ένα βιβλίο με τίτλο αινιγματικό, ο οποίος φαντάζει αλλόκοτος, εκ πρώτης όψεως, και δημιουργεί θρησκευτικούς συνειρμούς, χωρίς όμως το θέμα του να σχετίζεται με τη θρησκεία. "Η λιτανεία" είναι αφιερωμένη στη σημερινή Άρτα και σε εκείνη των αρχών του 20ου αιώνα.

Από την πρώτη κιόλας φράση αυτό που ελκύει τον αναγνώστη σε αυτό το βιβλίο είναι η γλώσσα η οποία χρησιμοποιεί ο έμπειρος συγγραφέας και ο τρόπος με τον οποίο τη χειρίζεται. Πρόκειται για λόγο που τον χαρακτηρίζει ενάργεια, σαφήνεια και ανεπιτήδευτη, φυσική ροή. Δίχως να αναλίσκεται σε μακροσκελείς ή λεπτομερείς περιγραφές, ο συγγραφέας λέει ακριβώς αυτό που θέλει να πει, δηλαδή ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο για την πλοκή, χωρίς όμως να αφήνει κενά στη διήγηση και στα θέματα που αναλύει. Η γραφή, επομένως, είναι ένα από τα δυνατά σημεία του πονήματος, αν όχι το πιο δυνατό, μαζί με την πρωτοτυπία στην επιλογή του θέματος.

Ο συγγραφέας εναλλάσσει στην αφήγησή του, όπως προειπώθηκε, δύο παράλληλες ιστορίες. Στην πρώτη ιστορία που εξελίσσεται στη σύγχρονη εποχή ένας δημοσιογράφος από την Αθήνα, ο Δημήτρης, πηγαίνει στην Άρτα προκειμένου να πραγματοποιήσει μία επιτόπια έρευνα σχετικά με το περίφημο γεφύρι της περιοχής μετά από μια καταστροφική για την πόλη πλημμύρα. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του θα αναγκαστεί να έρθει αντιμέτωπος με αντικρουόμενα συμφέροντα, αλλά θα γνωρίσει και τον αληθινό έρωτα στο πρόσωπο της Ανθής. Τόσο οι συγκρούσεις αυτές όσο και ο έρωτάς του με την Ανθή θα τον κάνουν να αναθεωρήσει πολλά σχετικά με τον τρόπο που ζούσε μέχρι τώρα.

Στην Άρτα πάλι των αρχών του 20ου αιώνα, την εποχή της ανόδου του κόμματος του Ελευθερίου Βενιζέλου στην εξουσία, όταν η περιοχή δεν είχε απαλλαγεί ακόμη εντελώς από τον οθωμανικό ζυγό, ένας αγνός άνθρωπος, ο παπά-Βαγγέλης, αγωνίζεται για να υπερασπιστεί τα δίκαια των φτωχών απέναντι στις αρπακτικές διαθέσεις των μεγαλοτσιφλικάδων και γίνεται άθελά του μάρτυρας ενός παράνομου έρωτα που θα έχει κακό τέλος. Οι πολιτικές δε εξελίξεις, οι οποίες θα λάβουν χώρα την ημέρα της λιτανείας της πολιούχου της πόλης, θα αποβούν καθοριστικές για την έκβαση της ιστορίας.

Η πολιτική, τα βρώμικα πολιτικά παιχνίδια, οι εκλογές, η διαφθορά και η συγκάλυψη όταν πρόκειται για απόδοση ευθυνών αποτελούν κομβικά σημεία και στις δύο παράλληλες ιστορίες, οι οποίες αποτελούν αφετηρία προβληματισμού σχετικά με το θέμα αυτό και τις προεκτάσεις του. Η ίδια η Ιστορία πάλι, παίρνει το προβάδισμα κυρίως στη διήγηση που αφορά τον 20ο αιώνα και ο συγγραφέας δίνει στον αναγνώστη μία πληθώρα πληροφοριών, τόσο ιστορικών, όσο και λαογραφικών, για την παλιά Άρτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο λαομίσητος Κωνσταντίνος Καραπάνος, αληθινό ιστορικό πρόσωπο, του οποίου η αναλγησία και οι δολοπλοκίες εξιστορούνται λεπτομερώς στο βιβλίο. Ο Καραπάνος βρίσκει πάντως το αντίστοιχό του στην έτερη διήγηση του βιβλίου, η οποία αφορά τη σημερινή εποχή, στα πρόσωπα των απανταχού παρόντων "Δυνατών", ανθρώπων οι οποίοι δεν έχουν πάψει ούτε στις μέρες μας να καθορίζουν τις μοίρες των ανθρώπων και να ραδιουργούν με θύμα τον απλό λαό. Άλλο κοινό συνεκτικό στοιχείο μεταξύ των δύο ιστοριών είναι ο έρωτας και η δύναμή του να σαρώνει τα πάντα στον διάβα του. Και, τέλος, άλλη μία ομοιότητα είναι η αγνότητα ορισμένων ανθρώπων και η δολιότητα άλλων, κάτι που ισχύει σε όλες τις εποχές.

Βιβλίο αισιόδοξο, αληθινό και ονειροπόλο, εν τέλει επαναστατικό και με ένα τέλος λυτρωτικό, αναμφίβολα θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, τόσο από άποψη γραφής όσο και από άποψη θέματος. Έτσι η λογοτεχνία εκπληρώνει στο έπακρο, μέσω του πονήματος του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, και τις δύο βασικές της λειτουργίες: την τέρψη της ανάγνωσης αλλά και την πληροφόρηση.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...