David Imhoof, Αυτή είναι λοιπόν η Ευρώπη μας;, εκδ. Πατάκη

  

Λοιπόν, ας υποθέσουμε ότι υπάρχει κάποιος που έχει ελάχιστες ιστορικές γνώσεις. Επιθυμεί μεν να τις διευρύνει, βαριέται όμως  αφόρητα το διάβασμα, την ίδια την Ιστορία, αλλά και τα ιστορικά βιβλία. Θα ήταν ποτέ δυνατόν αυτός ο άνθρωπος να κάνει οτιδήποτε άλλο πέρα από το να βλέπει ιστορικά βίντεο στο U-tube; Ή, πόσο μάλλον, να διαβάσει ένα ιστορικό βιβλίο τέτοιου μεγέθους, σαν αυτό που έγραψε ο καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Σασκουεχάννα των ΗΠΑ, David Imhoof με τίτλο "Αυτή είναι λοιπόν η Ευρώπη μας; Μια ιστορία από τον Διαφωτισμό ως σήμερα".

 Και όμως αν αυτός ο άνθρωπος επέλεγε να διαβάσει ένα μόνο ιστορικό βιβλίο στη ζωή του, τότε αδιαμφισβήτητα θα ήταν αυτό!  Διότι, πραγματικά, δεν έχω συναντήσει ιστορικό που να γράφει όχι μονάχα με απίστευτη γλαφυρότητα, αλλά, παράλληλα και με τέτοιο χιούμορ και μεγάλη δόση αυτοσαρκασμού.

Το βιβλίο πραγματεύεται την κληρονομιά του Διαφωτισμού στην Ευρώπη. Εξετάζει επομένως την ευρωπαϊκή Ιστορία- μία σύντομη, μα περιεκτική επισκόπηση, από την Αναγέννηση και τον ουμανισμό μέχρι και το τέλος του 20ου αιώνα και την αναζήτηση της νέας ταυτότητας των Ευρωπαίων πολιτών. 

Μετά τον ουμανισμό του 15ου αιώνα, ο συγγραφέας συνεχίζει με την επισκόπηση της εποχή όπου γεννήθηκε η σύγχρονη επιστήμη, δηλαδή τον 16ο αιώνα και φτάνει κατόπιν στον Διαφωτισμό. Εν συνεχεία, ασχολείται με τη Γαλλική Επανάσταση και τον ρόλο που έπαιξε σε αυτήν ο Διαφωτισμός. Έπεται η εποχή της εκβιομηχάνισης και της ιμπεριαλιστικής επέκτασης της Ευρώπης ανά τον κόσμο κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα. Ακολουθούν οι ιδέες περί ατομισμού που αναπτύχθηκαν από τον Φρόυντ και τον Νίτσε στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι δύο Παγκόσμιοι πόλεμοι, ο Ψυχρός πόλεμος και η σύγχρονη εποχή εξετάζονται επίσης διεξοδικά σχετικά με την ιδεολογία που κληρονόμησε στον άνθρωπο η διττή φύση του Διαφωτισμού.

Μέχρι τώρα δεν έχει εκδοθεί βιβλίο-στα ελληνικά τουλάχιστον- το οποίο να εξετάζει τόσο διεξοδικά το φαινόμενο του Διαφωτισμού και την επιρροή που το ρεύμα αυτό άσκησε ανά τους κατοπινούς αιώνες. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας πραγματεύεται αυτό το δύσκολο-για όσους δεν σπουδάζουν και δεν γνωρίζουν καλή Ιστορία- θέμα είναι πραγματικά μοναδικός και ελάχιστοι συγγραφείς θα το έκαναν με τόσο ανάλαφρο τρόπο, συνδυασμένο όμως με αστείρευτη ιστορική πληροφορία στις σελίδες του.

Ο συγγραφέας επιμένει ιδιαίτερα στο να καταστήσει σαφές στον αναγνώστη ότι ο Διαφωτισμός μας κληροδότησε πολλά καλά πράγματα, αλλά και μερικά άσχημα, όπως ιδέες περί υπεροχής της λευκής φυλής, την καταπίεση των γυναικών και των πιο αδύναμων κ.α. Οι ιδέες του Διαφωτισμού επομένως είχαν διττή φύση, ανάλογα με το πως τις ανέπτυξαν και τις εκμεταλλεύτηκαν κατόπιν οι Ευρωπαίοι. Δίνει βάρος στην κατανόηση των βαθύτερων αιτιών των γεγονότων και όχι στη απλή παράθεσή τους.

Αναντίρρητα, επομένως, το βιβλίο του Imhoof κερδίζει τον τίτλο του πιο ευκολοδιάβαστους ιστορικού βιβλίου της χρονιάς. Ένα βιβλίο που υπόσχεται όχι μονάχα γνώση,-θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε ποιοι είμαστε σήμερα- αλλά, συνάμα, και διασκέδαση και ψυχαγωγία σε όποιον αποφασίσει να το διαβάσει, παρά το μεγάλο μέγεθός του.