Δευτέρα 1 Ιουλίου 2024

Karl Alfred Loeser, Ρέκβιεμ, εκδ. Κλειδάριθμος, 2024

 

Σε μία απρόσμενη ανακάλυψη λογοτεχνικού χαρακτήρα προέβη προσφάτως ο επιμελητής και εκδότης Πέτερ Γκραφ στο Βερολίνο. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα έργο που ανήκει πλέον σε ό,τι αποκαλούμε  «κλασική λογοτεχνία» και γράφτηκε πριν από την επίσημη έναρξη των διώξεων εναντίων τον Εβραίων από τον Γερμανοεβραίο συγγραφέα Καρλ Άλφρεντ Λέζερ. Το μυθιστόρημα φέρει τον τίτλο «Ρέκβιεμ» και αποτελεί ένα πόνημα το οποίο αποκαλύπτει το κλίμα των διώξεων στην προπολεμική ναζιστική Γερμανία, καθώς και τους μηχανισμούς του τρόμου που χρησιμοποιούσε το καθεστώς κατά των Εβραίων πριν ακόμη χρησιμοποιήσει εναντίον τους τα στρατόπεδα εξόντωσης σε τόσο μεγάλη κλίμακα όσο έγινε μετά το 1942.

 

Ο Καρλ Άλφρεντ Λέζερ ήταν τραπεζικός υπάλληλος στο Βερολίνο πριν από την έναρξη των αντισημιτικών διώξεων  από το χιτλερικό καθεστώς. Σε ηλικία είκοσι πέντε ετών μετανάστευσε στο Άμστερνταμ αρχικά και κατόπιν στη Βραζιλία, προκειμένου να ξεφύγει από τους αντισημίτες του Χίτλερ. Εκεί ασχολήθηκε κρυφά με τη λογοτεχνία και δεν δημοσίευσε τίποτε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το εν λόγω έργο ανακαλύφθηκε μόλις το 1999 και, όπως θα διαπιστώσουν, οι αναγνώστες, πρόκειται για ένα έργο μεγάλης λογοτεχνικής αξίας, το οποίο απεκλήθη μάλιστα και ως «προφητικό», αφού όταν γράφτηκε οι αντισημίτες στη Γερμανία δεν είχαν θέσει ακόμη σε πλήρη εφαρμογή το καλά σχεδιασμένο σχέδιο εξόντωσης των Εβραίων του Τρίτου Ράιχ.

 

Η υπόθεση του έργου διαδραματίζεται στη ναζιστική Γερμανία στα μέσα της δεκαετίας του ’30. Εκεί ζει ο ιδιαίτερα χαρισματικός τσελίστας Έριχ Κρακάου, εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος εργάζεται στο δημοτικό θέατρο του Βερολίνου. Κάποιοι, όμως, δυσανασχετούν με το γεγονός αυτό και θέλουν να δώσουν τη θέση αυτήν σε κάποιον καθαρόαιμο Άριο… Έτσι, εναντίον του Κρακάου υφαίνεται μία σκευωρία η οποία θα τον αναγκάσει τελικά να μεταναστεύσει αφού θα χάσει τη θέση του. Πρωταρχικός υπαίτιος της πλεκτάνης δεν είναι άλλος από τον Φριτς Έμπερλε, ένας έτερος τσελίστας δίχως ιδιαίτερες ικανότητες στο συγκεκριμένο όργανο, ο οποίος, όμως, εποφθαλμιά τη θέση του Κρακάου.

 

Στα δυνατά σημεία του βιβλίου συγκαταλέγεται κυρίως η πολύ επιτυχημένη αποτύπωση της ατμόσφαιρας του τρόμου που επικρατούσε στη ναζιστική Γερμανία και της σταδιακής ανόδου του αντισημιτισμού. Οι δύο αντίπαλες απόψεις, εκείνη των μετριοπαθών και εκείνη των φανατικών, προβάλλονται εξίσου, με τη δεύτερη, δυστυχώς, να επικρατεί τελικά. Ο αναγνώστης θα διαπιστώσει επίσης με έκπληξη ότι, αν και ο συγγραφέας δεν έκανε συγγραφική καριέρα, εντούτοις, το πόνημά του είναι εξαιρετικά καλογραμμένο, κάτι που αποδεικνύει ότι, πράγματι, συχνά τα μεγάλα λογοτεχνικά ταλέντα μένουν όντως στην αφάνεια. Το «Ρέκβιεμ» επομένως  είναι ένα βιβλίο συγκινητικό και διαχρονικό, καθώς και εξαιρετικά επίκαιρο στην εποχή μας που ο ρατσισμός και η βία γνωρίζουν πρωτοφανή άνοδο.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Γιώτα Γουβέλη, Η σκλάβα, εκδ. Διόπτρα

  Πώς ακριβώς ήταν η ζωή στην ύπαιθρο της τουρκοκρατούμενης Θεσσαλίας στις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης; Πώς ζούσαν οι Ρωμιοί ραγιά...