Mια ψηφίδα στην ιστορία της καθημερινότητας στη Θράκη του 20ου αιώνα
Ιστορίες γυναικών, νέων, ηλικιωμένων, παντρεμένων, κοριτσιών… Ιστορίες γυναικών που η Ιστορία άλωσε στον διάβα της δίχως να ρωτήσει τις πληγές που άφησε πίσω της… Ιστορίες απλών, άσημων, καθημερινών γυναικών του λαού που έτυχε να βιώσουν από κοντά τραγικές ιστορικές στιγμές. Ιστορίες γυναικών που αγωνίστηκαν να επιβιώσουν υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες. Ιστορίες γυναικών που δεν γνώρισαν χαρά στη ζωή τους, παρά μόνο πόνο…
Σαράντα εννέα τέτοιες ιστορίες μας παραθέτει στο βιβλίο της η συγγραφέας από το Ορμένιο του Έβρου Χρυσούλα Ιωαννίδου. Πρόκειται για ιστορίες γυναικών της οικογένειάς της, αλλά και γυναικών του ευρύτερου περίγυρού της. Μία συλλογή που αποτελεί θησαυροφύλακα της συλλογικής ιστορικής μνήμης στη Θράκη και εδώ ακριβώς έγκειται και η μεγάλη της αξία. Εν ολίγοις, το πόνημα αυτό μπορεί να διαβαστεί σαν λογοτεχνία, αλλά και σαν ιστορικό ντοκουμέντο, να αποτελέσει, δηλαδή, και βοήθημα για τη μελέτη της ιστορίας της περιοχής της Θράκης για τις αρχές και τα μέσα του εικοστού αιώνα.
Τριανταφυλλιά, Αρετή, Αυγή, Μαρίνα, Καλλιόπη, Τάνια και άλλες πολλές. Οι γυναίκες αυτές ήταν γεννημένες από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του τριάντα. Οι περισσότερες από αυτές ήρθαν αντιμέτωπες με τα δεινά του Εμφυλίου. Άλλες γνώρισαν βιασμούς και κακουχίες στα χέρια των Βουλγάρων κατακτητών. Άλλες πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, από την Ανατολική Θράκη στη Δυτική στις αρχές του αιώνα, είτε προς τις φάμπρικες της Γερμανίας, στα μέσα του εικοστού. Κάποιες, περισσότερες από όσες θα πιστεύαμε, γνώρισαν την βία μέσα στους κόλπους της οικογένειάς τους, είτε από τους συζύγους τους που τις έδερναν, είτε από πατριούς ή πεθερούς που τις βίαζαν. Όλες τους, όμως, ζούσαν μία δύσκολη ζωή στο χωριό, με πολλή δουλειά, πολλές γέννες και πολλά παιδιά, μια ζωή γεμάτη κινδύνους, φτώχεια και στερήσεις. Η απώλεια των παιδιών τους, των συζύγων τους, αλλά και άλλων αγαπημένων προσώπων της οικογένειάς τους βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη. Πολλές είδαν από κοντά το κάψιμο του σπιτιού τους από αντίπαλους στον Εμφύλιο, άλλες έζησαν πλημμύρες, λεηλασίες, πολέμους και άλλες πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς. Μέσα από τις μαρτυρίες τους αποτυπώνεται ανάγλυφα και η ζωή στη θρακική γη των αρχών του περασμένου αιώνα.
«Οι καιροί δύσκολοι, η φτώχεια μεγάλη. Η Γιαννιώ έμεινε πάλι έγκυος. Δεν ήθελε αυτό το παιδί. Νόμιζε ότι ένα στόμα παραπάνω θα ήταν μεγάλο βάρος στην οικογένεια, που δεν μπορούσε καλά καλά να θρέψει τα τέσσερα που μέχρι τότε είχε. Νόμιζε, με τις τόσες δουλειές που είχε, ότι δεν θα μπορούσε να προσέξει κι αυτό το μωρό που θα έφερνε στη ζωή. Αποφάσισε, λοιπόν, να πάει σε μια πρακτική μαμή και να την κάνει γιατροσόφια. Κρυφά από τον Παναγιώτη, κρυφά από όλους».
Τι κοινό έχουν, λοιπόν, αυτές οι σαράντα εννέα γυναίκες, πέρα από την καταγωγή και τη δύσκολη αγροτική ζωή τους; Η ιστορία της Καλλιώς από το Ουρούμκιοϊ με εκείνη της Χρυσής από την Πάλλη, η ιστορία της προσφυγοπούλας Πολυξένης με εκείνη της Μαρίκας από το Ορμένιο; Τη θέλησή τους για ζωή και τη βαθιά επιθυμία τους να επιβιώσουν παρά τις δυσκολίες και κακοτοπιές που έσπειρε η ζωή στον δρόμο τους. Πρόκειται για σαράντα εννέα γυναίκες με απύθμενη δύναμη ψυχής και μέγα ψυχικό σθένος που οι ιστορίες τους αξίζει να διαβαστούν από τις νεότερες γενιές, και ιδιαίτερα από τις νέες γυναίκες, προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι φοβερές δυσκολίες που αντιμετώπιζαν κάποτε στη ζωή τους οι άνθρωποι παλαιότερα, και ιδιαίτερα το δεύτερο φύλο, οι γυναίκες.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ αξίζει, επομένως, από καρδιάς προς τη συγγραφέα που είχε την ιδέα να καταγράψει τις ιστορίες αυτές διασώζοντας έτσι την ιστορική μνήμη από τη λήθη του χρόνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.