Παρασκευή 18 Μαρτίου 2022

Ferzan Ozpetek, Για μια ανάσα, εκδ. Κλειδάριθμος, 2022, σελ.205, μετ.Α. Παπασταύρου

 

https://www.klidarithmos.gr/gia-mia-anasa

 

Μια πρωτότυπη και καθηλωτική ιστορία μας αφηγείται με κινηματογραφικό τρόπο ο σκηνοθέτης, συγγραφέας και κινηματογραφικός παραγωγός Φερζάν Όζπετεκ στο βιβλίο του "Για μια ανάσα".

Το σκηνικό τοποθετείται στην Κωνσταντινούπολη και τη Ρώμη στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στη σημερινή εποχή. Ο Σέρτζιο και η Τζοβάνα καλούν στο σπίτι τους για κυριακάτικο γεύμα δύο άλλα φιλικά ζευγάρια. Όμως, καθώς οι ετοιμασίες για το τραπέζι βρίσκονται σε εξέλιξη, μία απρόσμενη επίσκεψη θα φέρει τα πάνω κάτω στο σπιτικό τους. Μία άγνωστη, ονόματι Έλσα Κόρτι, θα εμφανιστεί ξαφνικά στο κατώφλι τους, εξηγώντας στο ζευγάρι ότι μόλις αφίχθη από την Κωνσταντινούπολη και ότι ήρθε για να δει το σπίτι στο οποίο κατοικούσε παλιά. Το σπίτι αυτό δεν είναι άλλο από του Σέρτζιο και της Τζοβάνα. Το ζευγάρι, ξαφνιασμένο, αποφασίζει να κρατήσει την αλλόκοτη κυρία μαζί του για φαγητό.

Κάτι μυστηριώδες όμως φαίνεται να τρέχει με την Έλσα καθώς  το βλέμμα της μοιάζει χαμένο και φαίνεται επίσης ότι διαρκώς επώδυνες αναμνήσεις από το σπίτι επανέρχονται στο μυαλό της. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κρύβει κάποιο μυστικό, αλλά πριν προλάβει να το μάθει η συντροφιά των τριών ζευγαριών, μία ακόμη ανατροπή έρχεται να ταράξει το μέχρι πρότινος ήρεμο κυριακάτικο γεύμα τους. Θα είναι τελικά η αδελφή της Έλσας εκείνη που θα λύσει το μυστήριο και θα δώσει τις απαραίτητες εξηγήσεις.

Η επιδεξιότητα του συγγραφέα φαίνεται στην πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική υπόθεση με τις πολλές ανατροπές την οποία φιλοτεχνεί που καταφέρνει να κορυφώσει την αγωνία και την περιέργεια του αναγνώστη. Η επιτηδειότητά του όμως είναι εμφανέστατη και στην καλοδουλεμένη γραφή του, η οποία ρέει αβίαστα, αλλά και στην αφηγηματική τεχνική του.

Παράλληλα με τα παραπάνω, ο Φέρζαν Όζπετεκ προσφέρει ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό για τη ζωή στη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη των μέσων του περασμένου αιώνα, δίνοντας έτσι στο πόνημά του μία ελαφριά ιστορική πινελιά.

Το μυστικό της Έλσας αποκαλύπτεται από την αδελφή της, αλλά και από μία σειρά παλαιών επιστολών τις οποίες η Έλσα κουβαλά μαζί της και ο συγγραφέας πολύ επιδέξια παρεμβάλει στο σώμα της κυρίως αφήγησής του. Από την άποψη αυτή, το μυθιστόρημα μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει-μερικώς τουλάχιστον-στην κατηγορία του επιστολικού μυθιστορήματος.

Οι αναλογίες της ζωής της Έλσας αντανακλώνται στις ζωές των τριών ζευγαριών. Αυτές σημαδεύονται ανεπανόρθωτα από το μυστικό της Έλσας, στο οποίο άθελά τους γίνονται κοινωνοί, και θα τους κάνει να αναρωτηθούν σχετικά με τις μεταξύ τους σχέσεις. Διότι, εκτός από την Έλσα, και ο καθένας από τους έξι συνδαιτυμόνες φαίνεται πως έχει κάτι να κρύψει.

Το "Για μια ανάσα" είναι ένα βιβλίο για την περιπλοκότητα της ζωής και των ανθρώπινων σχέσεων που αποδεικνύει ότι το παρελθόν και οι πράξεις μας μας σημαδεύουν οριστικά και αμετάκλητα. Γι' αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να σκεφτόμαστε προσεκτικά και να ζυγίζουμε με ρεαλισμό τις συνέπειες των πράξεών μας προτού προβούμε σε αυτές. Το τέλος του βιβλίου ίσως φανεί λιγάκι απότομο και αινιγματικό σε κάποιους αναγνώστες, εντούτοις αυτοί θα έχουν απολαύσει τα μέγιστα την ανάγνωσή του, αφού πρόκειται για ένα έργο γραμμένο με μεγάλη λογοτεχνική δεινότητα που αξίζει να ξεχωρίσει.

"Αρμένηδες, Γενοβάζοι, Βενετσιάνοι, Γάλλοι, Έλληνες, Κύπριοι: δεν φαντάζεσαι καν πόσες κοινότητες συμβιώνουν, τώρα που μιλάμε, σε τούτη τη μητρόπολη, παρότι στα μισά της δεκαετίας του '50 ξέσπασε ανάμεσά τους μια φριχτή ξενοφοβική εξέγερση. Ήταν τρομερό: ένα αγριεμένο πλήθος ακραίων εθνικιστών πλημμύρισε τη συνοικία. Τα έβαλαν κυρίως με τους Έλληνες, ωστόσο κανείς δεν γλίτωσε από την ωμότητά τους. Έκαψαν σπίτια, κατέστρεψαν μαγαζιά, έδιωξαν ολάκερες οικογένειες. Λίγοι σώθηκαν".

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...